لوپ چشمی؛ کاربرد، انواع و مزایا

لوپ چشمی ابزاری کوچک و پرتابل برای بزرگنمایی اشیاء کوچک و ریز است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. عملکرد این ابزار چیزی شبیه به میکروسکوپ یا ذره بین است و این امکان را به کاربرش می دهد تا همه چیز را با جزئیات زیاد ببیند. با این تفاوت که لوپ ها نمی توانند همه چیز را مانند میکروسکوپ صدها برابر بزرگ تر کنند. لوپ های چشمی در سایزها و انواع مختلف تولید می شوند که هر یک برای استفاده در یک صنعت کاربرد دارد. از لوپ ها در طلا و جواهرسازی، ساعت سازی، دندانپزشکی، ساخت ابزار الکترونیک و جراحی های پزشکی استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم تا کاربرد و انواع این ابزار را در دندانپزشکی به دقت بررسی کنیم. با ما همراه باشید. 

لوپ چشمی (Binocular Loupe) دندانپزشکی چیست؟

 لوپ چشمی، لنز دستی یا استریومیکروسکوپ یکی از ابزارهای پرکاربرد در دندانپزشکی است. چرا پرکاربرد؟ زیرا تا پیش از به کار گرفتن لوپ های چشمی، اغلب دندانپزشکان به دلیل قرارگیری در حالت های بدنی نامناسب برای مشرف بودن به تمام زوایای دهان و دندان بیمار، دچار دردهای مزمن مانند کمردرد و گردن درد می شدند.  اما امروزه با استفاده از لوپ چشمی می توان با حفظ حالت ارگونومیک بدن، بخش های مختلف دندان و دهان را با جزئیات کامل دید. لوپ های چشمی ابزاری هستند که به دلیل داشتن لنز می توانند باعث ایجاد بزرگنمایی در دید دندانپزشک شوند. این لوپ ها بر روی چشم دندانپزشکان مورد استفاده قرار می گیرند و به راحتی دید دندانپزشک را تنظیم می کنند. بسته به نوع لنز و میزان بزرگنمایی لوپ های چشمی، به راحتی می توان آن ها را برای رسیدن به تسلط کافی در حین کار مورد استفاده قرار داد. 

کاربرد لوپ چشمی در دندانپزشکی چیست؟

به طور کلی لوپ ها برای هر کاری در دندانپزشکی که نیاز به بزرگنمایی و دید دقیق تر داشته باشد، کاربرد دارند. از جمله این کارها عبارتند از: 

• تشخیص پوسیدگی
• اندودنتیکس
• درمان بیماری پریودنتال
• جرم گیری و حذف رسوب دندان
• درمان بیماری پالپ
• جراحی و عصب کشی

چرا باید از لوپ چشمی استفاده کنیم؟

لوپ های چشمی علاوه بر بزرگنمایی و بالا بردن دقت کار دندانپزشک، می توانند از وارد شدن آسیب های جدی به او نیز جلوگیری کنند. چطور؟ 

با خم شدن گردن در هر زاویه ای، مقداری وزن اضافه بر روی آن تحمیل خواهد شد. به عکس زیر دقت کنید.

مطابق عکس، وقتی گردن در حالت عادی باشد چیزی در حدود 4.5 تا 5 کیلوگرم وزن بر روی آن قرار می گیرد. به همین ترتیب هر چه قدر گردن در زاویه نامناسب تری باشد، وزن بیش تری را متحمل خواهد شد. حالا تصور کنید که این شرایط برای مدت زمان طولانی باقی بماند. آن موقع چه بر سر گردن خواهد آمد؟ استفاده از لوپ چشمی می تواند از قرارگیری گردن و کمر در زاویه نامناسب جلوگیری کند. بنابراین می توان گفت این یکی از اصلی ترین دلایل استفاده از لوپ چشمی برای دندانپزشکان است. به علاوه استفاده از لوپ چشمی می تواند اثرات پیرچشمی را کاهش دهد. 

منبع: مقاله Benefits of Wearing Loupes وب سایت orascoptic

انواع لوپ چشمی

لوپ ها را می توان به دو دسته اصلی لوپ TTL و لوپ متحرک تقسیم کرد. 

لوپ چشمی Through The Lens یا TTL

در لوپ چشمی TTL، لنز چشمی (اپتیکال) بر اساس خصوصیاتی مانند فاصله مردمک (InterPupillary Distance-IPD) و به طور اختصاصی برای هر فرد ساخته و جایگذاری می شود. این لوپ دارای وزن بسیار کم است و از آن جایی که کاملا مناسب با فاصله مردمک هر شخصی ساخته می شود، نیازی به تنظیم نداشته و دید بسیار وسیع و کاملی را به پزشک می دهد. از معایب این لوپ می توان به قیمت نسبتا بالا، عدم امکان استفاده آن توسط شخص دیگر و همچنین به فروش رساندن سخت آن اشاره کرد. 

لوپ چشمی متحرک (Flip-Up)

در لوپ چشمی متحرک یا فلیپ آپ، قسمت چشمی متصل به یک دسته است، که آن را جابه جا می کند و لوپ چشمی را برای هر فردی با هر فاصله مردمکی قابل استفاده و مناسب می کند. این لوپ ها به نسبت نوع TTL سنگین تر هستند و میدان دیدشان نیز محدودتر است. اما از مزایای آن ها می توان به قیمت مناسب، امکان استفاده توسط دیگران و قابلیت جداسازی در هنگام عدم استفاده از آن اشاره کرد. 

منبع: مقاله Best Dental Loupes for Students and International Dentists وب سایت internationaldentistcentral

لوپ چشمی پانورامیک مدل Flip up Air X برند PeriOptix

لوپ بزرگنمایی کلاهی مدل SLH برند ZUMAX

لوپ چشمی پانورامیک مدل Flip up Adivista برند PeriOptix

لوپ چشمی مدل TTL برند PeriOptix

برای خرید لوپ چشمی چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟

لوپ چشمی از هر نوعی که باشد باید در هنگام خرید آن به نکات زیر توجه کرد.

• فاصله بین دو مردمک: در لوپ TTL، مرکز لنزهای چشمی باتوجه به عدد بدست آمده برای (IPD (InterPupillary Distance، تنظیم می گردد. 

• فاصله کاری (Working Distance): یکی از معیارهای لوپ چشمی دندانپزشکی، فاصله کاری است. فاصله کاری فاصله میان چشم دندانپزشک و محل کار است که معمولا 42 سانتی متر در نظر گرفته می شود. این فاصله باید با کمک دستیار دندانپزشک و در زمانی که وضعیت جسمی دندانپزشک ایده آل است، اندازه گرفته شود.
• قدرت بزرگنمایی (Magnification): میزان بزرگنمایی لوپ چشمی دندانپزشکی نشان دهنده قدرت بزرگ کردن تصویر توسط آن است. هر چقدر میزان بزرگنمایی بیش تر باشد، می توان تصاویر را با جزئیات بیش تر و دقیق تر مشاهده کرد. اما به طور کلی، میزان بزرگنمایی زیاد از حد نیز می تواند باعث ایجاد آسیب به چشم شود و میدان دید را کاهش دهد. بنابراین، بهتر است که میزان بزرگنمایی بر اساس نظر پزشک تایید شود. لوپ چشمی با بزرگنمایی 2.5x و 3.0x پراستفاده ترین نوع لوپ چشمی در حوزه دندانپزشکی است. 

• وضوح (Resolution): یکی دیگر از مهم ترین معیارهای لوپ چشمی دندانپزشکی خوب، میزان رزولوشن است. میزان رزولوشن، می تواند نشان دهنده دقت در کار باشد و از خطای رنگی نیز جلوگیری کند.
• میدان دید (Field of view): میدان دید به معنای فضایی است که می توانید با کمک لوپ چشمی مشاهده کنید. هر چقدر میدان دید بزرگ تر باشد، دندانپزشک می تواند سطح وسیع تری را در حین کار با دندان ببیند.
• عمق دید (Depth of view): عمق دید به معنی عمق منطقه قابل تمرکز و مشاهده در زمان نگاه کردن با لوپ بوده که به میزان نور موجود، طراحی لنز چشمی، قدرت بزرگنمایی و توانایی چشم برای تمرکز بستگی دارد. همچنین اندازه عمق دید با بزرگنمایی و فاصله کاری رابطه مستقیم دارد. به طوری که در بزرگنمایی کم و فاصله دید طولانی، عمق دید بیش تر می باشد و برعکس.
• زاویه انحراف (Declination Angle): زاویه میل یکی از مهمترین ویژگی برای استفاده از لوپ چشمی با حفظ ارگونومی می باشد و به شما کمک می کند تا بتوانید بدون خم کردن گردن و کمر، با نگاه کردن از طریق لوپ چشمی، کار خود را انجام دهید. هرچه زاویه انحراف لوپ چشمی بیش تر باشد، نیاز به خم شدن گردن و کمر دندانپزشک کم تر خواهد شد. 

• وزن و مدل فریم (Weight & Frame): وزن فریم تاثیر بسیار زیادی روی عملکرد دندانپزشک در حین کار دارد. واضح است که هر چقدر وزن فریم بیش تر باشد، دندانپزشک با سختی بیشتری لوپ چشمی را تحمل خواهد کرد. بنابراین وزن و فرم  لوپ می توانند عوامل تاثیرگذاری در انتخاب لوپ چشمی مناسب داشته باشند.
• ضد آب بودن (Waterproof): در حین کار برای ترمیم دندان امکان پاشش آب، قطرات تنفسی و مواد رقیق دیگر به سمت لوپ چشمی دندانپزشکی وجود دارد. ضد آب بودن لوپ چشمی دندانپزشکی می تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد و از خرابی زودهنگام آن جلوگیری کند.
• عدم خطای رنگی (Achromatic): لنز لوپ چشمی باید بتواند رنگ های مختلف را از یکدیگر جدا کند و آن ها را اشتباه نشان ندهد. اولین رنگی که ممکن است توسط لوپ اشتباهی دیده شود، آبی است. برای امتحان این ویژگی می توانید به یک صفحه سفید با خطوط مشکی نگاه کنید. اگر هاله ای از رنگ آبی در آن دیدید یعنی لوپ چشمی خطای رنگی دارد و آکروماتیک نیست. 
• واقعی بودن تصویر (Astigmatism): لوپ چشمی باید خطوط و اجسام را همان طور که هستند نشان دهد. به طور مثال نباید خط صاف را منحنی و یا برعکس تشخیص دهد. اگر این طور باشد نشانه ی بی کیفیتی و نامناسب بودن لوپ است. 

منبع: مقاله FEATURES TO CONSIDER WHEN BUYING SURGICAL LOUPES FOR YOUR OPERATING THEATER وب سایت usamedicalsurgical در تاریخ 20 مارچ 2019

تا به این جا یک اندازه بسیار مهم به نام IPD یا فاصله میان دو مردمک چشم بارها و بارها تکرار شد. در این قسمت از مقاله به شما یاد خواهیم داد که چگونه IPD چشم هایتان را اندازه گیری کنید. 

نحوه اندازه گیری مرکز دو مردمک چشم (IPD)

توجه داشته باشید که اندازه IPD فقط برای لوپ های TTL نیاز است زیرا لوپ های متحرک را می توان هربار پیش از استفاده تنظیم کرد. برای اندازه گیری، به یک دستیار و یک خط کش میلی متری نیاز داریم. برای این کار از دستیار بخواهید که دقیقا رو به روی شما بنشیند و یک خط کش را به موازات ابروهایتان روی پیشانی شما قرار دهد. سپس لازم است که دستیار ابتدا یکی از چشمانش را ببندد و شما به چشم باز او نگاه کنید. در این حالت او باید از روی خط کش، وسط مردمک چشم شما که رو به روی چشم باز او قرار گرفته است را اندازه بزند و سپس همین کار را با چشم دیگر انجام دهد. توجه کنید که بسیاری از منابع به شما آموزش می دهند که چطور این کار را با یک آینه انجام دهید. اما باید بدانید که این کار به هیچ عنوان اصولی نبوده و آینه قادر نیست اندازه درستی به شما بدهد. به ویدیو زیر دقت کنید. 

لوپ چشمی چگونه کار می کند؟

در لوپ های چشمی از وسیله ای شفاف به نام لنز (معمولا از جنس شیشه یا پلاستیک) که دارای حداقل یک خمیدگی (واگرا یا همگرا) است استفاده می شود. چیزی شبیه به همین لنزها در دوربین های عکاسی و یا حتی چشم های ما نیز وجود دارد. اساس کار لنزها، بازتاباندن و نعکس کردن نور است. نور از یک جهت و به صورت خطوط موازی وارد لنز شده، سپس در یک نکته متمرکز می شود و در جایی نزدیکی جسم به نام Focal Point، اشعه های نور از یک دیگر دور شده و باعث بزرگنمایی جسم می شوند. 

منبع: مقاله ?How do dental loupes work وب سایت theloupescompany در تاریخ 17 آگوست 2022

کلام آخر

لوپ های چشمی در صنایع بسیاری از جمله پزشکی و دندانپزشکی کاربرد دارند. این ابزار با بزرگنمایی اجسام، دید بهتر و دقیق تری به پزشک داده و دقت کار او را افزایش می دهند. لوپ ها در انواع و سایزهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند که در هنگام خرید همه آن ها باید نکاتی مانند دامنه دید، وضوح، وزن، قیمت، عمق دید و ... را در نظر گرفت. قدرت بزرگنمایی لوپ های دندانپزشکی از 2X تا 6X متغیر است که نوع 2X آن برای استفاده های عمومی دندانپزشکی و لوپ ها با بزرگنمایی بیش تر برای کارهای تخصصی تر مناسب هستند. ممنو که تا پایان مقاله با ما همراه بودید. برای مطالعه مقالات بیش تر به آکادمی یونیت سر بزنید.